Akrilonitrilo

Akrilonitrilo
Formula kimikoa	C3H3N
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	Nitrogeno eta karbono
Mota	konposatu kimiko
Ezaugarriak
Dentsitatea	0,81 g/cm³ (20 °C)
Disolbagarritasuna	7 g/100 g (ur, 20 °C)
Momentu dipolarra	3,87 D
Fusio-puntua	−82 °C −84 °C −83,5 °C
Irakite-puntua	77 °C (760 Torr) 77,35 °C (101,325 kPa)
Fusio-entalpia	3,87 D
Lurrun-presioa	83 mmHg (20 °C)
Masa molekularra	53,027 Da
Erabilera
Rola	kantzerigeno eta occupational carcinogen (en)
Arriskuak
NFPA 704	3 4 2
Lehergarritasunaren beheko muga	3 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga	17 vol%
Gutxieneko dosi hilgarria	ikusi 260 ppm (untxi, arnas hartze, 4 h) 575 ppm (Akuri, arnas hartze, 4 h) 636 ppm (laboratory rat (en) ) 452 ppm (gizaki) 600 ppm (katu, arnas hartze, 4 h) 110 ppm (txakur, arnas hartze, 4 h) 16 ppm (gizaki, arnas hartze, 20 min) 1 g/m³ (gizaki, arnas hartze, 1 h) 90 ppm (tximino, arnas hartze, 4 h) 200 mg/kg (txakur, intravenous injection (en) ) 112 mg/kg (laboratory rat (en) , larruazalpeko) 2.015 mg/kg (gizaki, skin absorption (en) ) 200 mg/kg (laboratory rat (en) )
Batezbesteko dosi hilgarria	ikusi 500 ppm (laboratory rat (en) ) 313 ppm (laborategiko sagu) 425 ppm (laboratory rat (en) , arnas hartze, 4 h) 333 ppm (laboratory rat (en) , arnas hartze, 4 h) 946 ppm (laboratory rat (en) , arnas hartze, 4 h) 46 mg/kg (laborategiko sagu, intraperitoneal injection (en) ) 65 mg/kg (laboratory rat (en) , intraperitoneal injection (en) ) 69 mg/kg (untxi, intravenous injection (en) ) 50 mg/kg (Akuri, aho emate) 27 mg/kg (laborategiko sagu, aho emate) 78 mg/kg (laboratory rat (en) , aho emate) 130 mg/kg (Akuri, larruazalpeko) 25 mg/kg (laborategiko sagu, larruazalpeko) 36 mg/kg (laborategiko sagu, larruazalpeko) 75 mg/kg (laboratory rat (en) , larruazalpeko) 202 mg/kg (Akuri, skin absorption (en) ) 148 mg/kg (laboratory rat (en) , skin absorption (en) ) 63 mg/kg (untxi, skin absorption (en) )
Autoignizio tenperatura	481 °C
Denboran ponderatutako esposizio muga	4,34 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak, Hungaria) 2,17 mg/m³ (10 h, baliorik ez) 2 ppm (, Egipto, Australia, Belgika, Danimarka, Finlandia, India, Japonia, Hego Korea, Mexiko, Zeelanda Berria, Norvegia, Suedia, Suitza, Erresuma Batua) 7 mg/m³ (, Australia) 20 ppm (, Filipinak, Turkia) 2 mg/m³ (, Polonia) 0,5 mg/m³ (, Errusia)
Denbora laburreko esposizio muga	4 ppm (Finlandia) 10 mg/m³ (Polonia) 1,5 mg/m³ (Errusia) 6 ppm (Suedia)
Esposizioaren goiko muga	21,7 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak)
Flash-puntua	−1 °C
IDLH	184,45 mg/m³
Eragin dezake	acrylonitrile exposure (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	NLHHRLWOUZZQLW-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	107-13-1
ChemSpider	7567
PubChem	7855
Reaxys	605310
Gmelin	28217
ChEMBL	CHEMBL445612
NBE zenbakia	1093
RTECS zenbakia	AT5250000
ZVG	11410
DSSTox zenbakia	AT5250000
EC zenbakia	203-466-5
ECHA	100.003.152
CosIng	95285
MeSH	D000181
Human Metabolome Database	HMDB0247972
UNII	MP1U0D42PE
KEGG	C01998
PDB Ligand	6AC

Akrilonitriloa CH₂CHCN formula duen konposatu organikoa da. Likido lurrunkor koloregabea da, baina lagin komertzialak horiak izan daitezke ezpurutasunengatik. Baratxuri- edo tipula-usaina du. Egitura molekularrari dagokionez, nitrilo bati lotutako binilo talde bat du. Poliakrilonitriloa bezalako plastiko erabilgarriak egiteko monomero garrantzitsua da. Erreaktiboa eta toxikoa da dosi txikietan^[1]. Charles Moureu (1863-1929) kimikari frantsesak lehen aldiz sintetizatu zuen akrilonitriloa 1893an^[2].

1. ↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2020-12-23).
2. ↑ (Frantsesez) texte, Société chimique de France Auteur du. (1893-01). «Bulletin de la Société chimique de Paris. Mémoires» Gallica (Noiz kontsultatua: 2020-12-23).